انجمن همیاران توسعه پایدار تاغ زار بیهق، انجمنی متشکل از فعالان و دغدغه مندان محیط زیست و استادان دانشگاه است که با هدف احیاء، حفاظت و توسعه تاغ زارها و سایر گونه های گیاهی بومی و یا سازگار با اقلیم منطقه در شهرستان های سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب و داورزن در بهمن ماه ۱۳۹۸ تشکیل شد. با وجود عمر کوتاهی که از تاسیس این انجمن می گذرد، اما این تشکل توانسته است فعالیت های خوبی در بحث حفظ و توسعه تاغ زارها در سبزوار انجام دهد که در ادامه گزارشی اجمالی از فعالیت های این انجمن را از نظر خواهید گذراند.
* تاغ؛ ناجی کویر
درختچه تاغ یکی از با ارزش ترین گونه های گیاهی در شهرستان سبزوار به شمار می رود که هم به صورت دست کاشت و هم طبیعی در منطقه غرب خراسان رضوی رویش دارد. این درختچه زیبا علاوه بر فواید زیستی و زیباشناختی از طریق تثبیت شن های روان مانع خیزش طوفان های ریزگرد و کنترل سیلاب می شود. همچنین جنگل های تاغ زیستگاه انواع گونه های جانوری بخصوص گونه ارزشمند آهوی گواتردار در شهر سبزوار می باشد. متاسفانه در سال های اخیر بخش قابل توجهی از این جنگل های با ارزش توسط فعالیت های انسانی دچار تخریب و یا حریق شده است و اثرات این تخریب را به صورت طوفان های عظیم شن و گردو خاک در سال های اخیر شاهد بوده ایم.
*تلاش برای حفظ جنگل های تاغ
نگرانی عمومی در مورد وضعیت تاغزار های پیرامون شهر و آمار و اطلاعات کارشناسی ارائه شده توسط ادارات منابع طبیعی و محیط زیست در این خصوص ، دانشگاه حکیم سبزواری را بر آن داشت تا موضوع را بصورت علمی با همکاری کنشگران محیط زیست شهرستان پیگیری و در مورد آن چاره جویی نماید .با هدف حمایت و احیاء تاغ زارهای سبزوار اولین نشست هم اندیشی در خصوص کاشت، احیاء و حراست از تاغزارهای سبزوار با حضور معاونت عمرانی فرماندار ویژه، رئیس، مسئولین و جمعی از اساتید دانشگاه حکیم سبزواری، روسای ادارات منابع طبیعی و محیط زیست، سمن ها، خیرین وهیات های ورزشی در دانشگاه حکیم سبزواری، برگزار گردید. حاصل این نشست هم اندیشی اقدام برای تشکیل “انجمن همیاران توسعه پایدار تاغزار بیهق” با هدف احیاء، حفاظت و توسعه تاغزارها و سایر گونه های گیاهی بومی و یا سازگار با اقلیم منطقه در شهرستان های سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب و داورزن بود که در بهمن ماه ۱۳۹۸ به سرانجام رسید.
*نخستین گام
به عنوان اولین فعالیت اجتماعی انجمن، فراخوانی در اولین روز اسفندماه برای کاشت درخت و ایجاد یک تاغ زار به نام استاد و پژوهشگر و نویسنده برجسته محیط زیست مهندس هنریک مجنونیان در پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار منتشر شد که با استقبال بسیار خوبی روبرو گردید .در نخستین گام از این پویش تعداد ۱۰۰۰ اصله نهال تاغ در منطقه چشمه بلوری از پناهگاه حیات وحش شیراحمد ،به پاس تلاش های ارزشمند استاد هنریک مجنونیان در پایه گذاری علم حفاظت نوین و مدیریت مناطق تحت حفاظت در ایران ،غرس گردید.
*پویش تاغ یار
از فروردین ماه ۱۴۰۰ پویش کاشت درخت به نام دلخواه و با دریافت شناسنامه در شهرستان سبزوار آغاز به کار کرده است و همزمان با اعلام درخواست به تعداد مورد نظر نهال تاغ کاشته و برای متقاضی شناسنامه درخت ارسال می شود. تا کنون حدود ۲۰۰ اصله نهال تاغ در قالب این پویش از سوی تاغیاران فرهیخته به دوستان و نزدیکان عیدی داده شده ، به عنوان هدیه برای مناسبت های مختلف مانند زاد روز اهدا شده یا به نام عزیزان از دست رفته کاشته شده است.
* نجات تاغ با همیاری همگان
انجمن نیازمند همکاری و همراهی تمام کسانی است که دل در گرو آبادانی و پایداری این مرز و بوم و حفظ طبیعت دارند.عضویت در انجمن از طریق تارنمای آن به آدرس http://taghbeyhagh.ir و صفحه اینستاگرام @sabztagh امکان پذیر است. همچنین علاقمندان در صورت تمایل می توانند با پرداخت هزینه ای معادل ۵۰ هزار تومان به ازای کاشت هر درخت تاغ و نگهداری آن تا دو سال ، تاغیار شوند و شناسنامه ای برای درختی که خود نامگذاری می نمایند دریافت نمایند . مشارکت در کاشت درخت و دریافت شناسنامه در تمام طول سال فعال است. هزینه های دریافت شده صرف خرید نهال، کاشت و آبیاری و نگهداری تا دوسالگی نهال که از مراقبت و آبیاری بی نیاز می شود می گردد.
*چشم انداز آینده
برنامه بعدی انجمن تلاش برای جلب مشارکت مردم روستاهای واقع در کانون های گردو غبار برای احیا، حفظ و گسترش تاغزار های ارزشمند پیرامون محیط زندگی آنها است.