جلد اول «راهنمای کاربردی مدیریت ایمنی، سلامت، و محیط زیست» تالیف دکتر قاسم ذوالفقاری دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه حکیم سبزواری توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد و با مشارکت شرکت تعاونی بین المللی ایرانیان-تعاون ملل آسیا منتشر شد.
دکتر ذوالفقاری در گفتگو با روابط عمومی دانشگاه در خصوص این کتاب گفت: توسعه صنعتی به عنوان یک ضرورت، نقش مهمی در اقتصاد و رفاه بشر دارد اما مسائل جدیدی در حوزه ایمنی، سلامت، و محیط زیست به‌وجود آورده است. هزینه‌های مستقیم حوادث و بیماری‌های شغلی در ایران معادل ۴ درصد تولید ناخالص ملی است.
دانشیار دانشگاه حکیم سبزواری افزود: از سوی دیگر، مراکز تجاری، صنایع، و سازمان‌ها اثرات مختلفی بر محیط زیست می‌گذارند. مدیریت HSE در سازمان می‌تواند با به‌کارگیری روش‌های مختلف مدیریت محیط زیست، کسب‌وکار پایدار را رونق داده و از این طریق سازمان را در مسیر توسعه پایدار قرار دهد چرا که براساس باور متخصصان محیط زیست، راهکار اساسی حل مشکلات کشور توسعه پایدار است.
دکتر ذوالفقاری با اشاره به اینکه هدف از نگارش کتاب راهنمای کاربردی مدیریت ایمنی، سلامت، و محیط زیست (Handbook of Health, Safety, and Environment Management) تهیه مجموعه ای قابل درک با بیانی ساده پیرامون ایمنی محیط کار است که انسان و محیط زیست را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد، ابراز داشت: مخاطب این اثر پیمانکاران، کارفرمایان، مدیران، و دانشجویان رشته های مختلف مهندسی و مدیریت می باشد و در شش فصل (Chapter) و ۲۱ بخش (Module) به شرح زیر ارائه شده است:۱- مدیریت، پروژه، و عملیات، ۲- اصول ایمنی، سلامت، و محیط زیست، ۳- قوانین ایمنی، سلامت، و محیط زیست، ۴- حوادث در محیط کار، ۵- سلامت در محیط کار، ۶- مدیریت و سازماندهی ایمنی، سلامت، و محیط زیست، ۷- سرپرستان ایمنی، سلامت، و محیط زیست، ۸- حفاظت محیط زیست، ۹- الگوهای ایمنی، سلامت، و محیط زیست، ۱۰- شناسایی مواد شیمیایی و طبقه بندی خطرات آن ها، ۱۱- اثرات زیان آور مواد شیمیایی و اقدامات ایمنی، ۱۲- سنجش خطرات مواد شیمیایی، ۱۳- نمونه برداری، آنالیز، و شناسایی آلاینده های هوای محیط کار، ۱۴- آلودگی صوتی شغلی و زیست محیطی، ۱۵- آلودگی نوری در محیط کار، ۱۶- استرس های حرارتی و سرما در محیط کار، ۱۷- شناخت، حفاظت، و مسائل زیست محیطی پرتوها، ۱۸- مبانی کاربردی مهندسی فاکتورهای انسانی، ۱۹- ارزیابی ریسک کیفی، ۲۰- ارزیابی ریسک نیمه کمی، و ۲۱- ارزیابی ریسک کمی
عضو هیات علمی گروه محیط زیست دانشگاه حکیم با تاکید بر اینکه شناسایی خطرات زیست‌محیطی و شغلی، بخش اساسی ارزیابی ریسک، و ارزیابی ریسک قلب تپنده سیستم مدیریت ریسک است، اظهار داشت: دستيابي به سطح بالای مدیریت ایمنی، سلامت، و محیط زیست در سازمان، نیازمند انجام اقدامات بنيادي از قبیل افزایش سطح دانش، نگرش، و مهارت نیروی انسانی است و در این میان، شاه‌کلید ارتقای ایمنی سازمان، تعهد به HSE و باور آن توسط مدیریت ارشد سازمان است
دکتر ذوالفقاری گفت: نگاه کاربردی، قابل درک بودن، و دیدگاه صنعتی و سازمانی به HSE از ویژگی های خاص این اثر است که حاصل سال ها تحقیق و مطالعه در حوزه مربوط می باشد و در مدت ۲ سال متمرکز به رشته تحریر درآمده است.
وی افزود: سعی شده تا ضمن به کارگیری تجربیات و تصاویر مربوط به صنایع و محیط زیست ایران از مفاهیم، روش ها، و روابط ساده ریاضی استفاده شود و از فرمول های پیچیده اجتناب گردد. این مساله باعث شده تا کتاب برای تمامی کارکنان صنایع و سازمان ها قابل استفاده باشد. از طرف دیگر، هرکدام از فصل های این کتاب مباحث یک درس دانشگاهی را تشکیل می دهند که آن را به یک مرجع چند جانبه و مفید برای دانشجویان رشته های مختلف مهندسی و مدیریت (HSE، علوم و مهندسی محیط زیست، مهندسی بهداشت حرفه ای، مهندسی بهداشت محیط، مهندسی صنایع، مهندسی شیمی، و مدیریت صنعتی) تبدیل می کند.
گفتنی است کتاب مذکور توسط انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد و با مشارکت شرکت تعاونی بین المللی ایرانیان-تعاون ملل آسیا (قرارداد به مبلغ ۱۲۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال) به تعداد ۱۰۰۰ جلد به صورت افست چاپ شده است. اطلاعات بیشتر، فهرست کتاب، و تصاویر رنگی در سایت انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد موجود است:
https://www.jdmpress.com/books/598
