یازدهمین نشست گفتارهای پژوهشی، روز دوشنبه 8/2/93، با موضوع «روش شناسی تحقیق با رویکرد مکتب کنش متقابل نمادین » برگزار شد.
در این جلسه که با حضور دانشجویان، کارکنان و استادان عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواری برگزار شد، خانم زهرا حشمتی فر، دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی با اشاره به روش های متعدد موجود برای کسب علم از جمله بهره گیری از تجربه، یافته های نظریه پردازان و استدلال قیاسی و استقرایی، رهیافت علمی-تحقیقی را کارامدترین روش برای دستیابی به پاسخ سوالات بشری برشمرد.
وی با تقسیم بندی کلی روشهای تحقیق به دو رویکرد کمی و کیفی، افزود:” تفاوت این دو رهیافت ریشه در تغییر در دو پارادایم اثبات گرایی و تفسیری از نقطه نظر ماهیت شناسی و معرفت شناسی دارد.” وی همچنین با بیان مبانی این دو پارادایم، به مکاتب برآمده از پارادایم تفسیری اشره کرد که عبارتند از: پدیدار شناسی، روش شناسی مردم نگارانه و مکتب کنش متقابل نمادین.
در ادامه این گفتار، خانم حشمتی فر به بیان اصول و مفاهیم مکتب کنش متقابل نمادین از دیدگاه هربرت مید-بنیانگذار این مکتب- پرداخت. بر طبق نظر مید، نقطه ثقل این مکتب فکری در استفاده از نمادهای انسانی در جریان کنش های اجتماعی می باشد که منجر به تجلی ” خود”واقعی فرد و گسترش استعداد تفکر در وی می شود. ایشان با مقایسه نماد و نشانه، و اشاره به این نکته که مهمترین نوع نماد در عالم انسانی، زبان می باشد، تاکید کرد: “یکی از اصول کنش متقابل گرایان نمادین، مفهوم “خود” و تقسیم بندی آن به خود کنشگر (فاعلی) و خود مفعولی(اجتماعی) ، و همچنین تمایز انسان از موجودات پست تر به واسطه اجتماعی بودن او، توانایی او دراستفاده از نمادها در بستر تعاملات اجتماعی و به علاوه، توانایی ارزیابی خود از منظر دیگران (خود آیینه سان) می باشد. در ادامه، وی به روش شناسی تحقیق از منظر مکتب کنش متقابل نمادین پرداخت و مهمترین ابزارهای جمع آوری اطلاعات متناسب با این مکتب را شامل مصاحبه های عمیق، مشاهدات درازمدت وبه عضویت در آمدن در بین گروه مورد مطالعه، بر شمرد. در پایان ، وی به بیان انتقادات وارده به این مکتب پرداخت که از آن میان می توان به ذهنی بودن بیش از حد این روش و تاکید زیاد بر ذهنیات افراد وهمچنین نادیده گرفتن ساختارهای اجتماعی مانند سازه های قدرت، جنسیت، طبقات اجتماعی و… اشاره نمود.
این نشست با بیان نظرات وپرسش و پاسخ اعضای محترم هیات علمی و دانشجویان پایان یافت.