🔹انفعال در دیپلماسی اقتصادی و کاستیهای زیرساختی ایران را در خطر حذف از نقشه ترانزیتی جهان قرار داده است. دو دیدگاه وجود دارد: گروهی معتقدند مزیتهای ژئوپلیتیک، امنیت نسبی و صرفه اقتصادی، ایران را غیرقابل حذف میکند. گروه دیگر میگویند بدون تعامل اقتصادی موثر، ایران از جرگه بازیگران ترانزیتی حذف خواهد شد.
دکتر حسن صدرانیا، صاحبنظر ژئوپلیتیک:
🔹ایران حذف نمیشود، چون علاوه بر مزیت ژئوپلیتیک، از امنیت نسبی و صرفه اقتصادی برخوردار است. کریدورهای موازی منطقه از نظر هزینه و مسافت نمیتوانند با ایران رقابت کنند. مشکل اصلی، ضعف زیرساختهاست (مثلاً ۲۰۰-۳۰۰ کیلومتر راهآهن ناتمام در کریدور شرق-غرب).
🔹اگر مشکل سیاستی حل و سرمایه جذب شود، در ۵ تا ۱۰ سال میتوان کسریها را برطرف کرد. ایران فاقد طرح کلان جامع در ترانزیت است و اقدامات پراکنده است.
🔹تنگه هرمز یک شمشیر دولبه است؛ اگر بسته شود، بنادر خلیج فارس ایران نیز متضرر میشوند. تحریمها گرچه وجود دارند، اما شخصیت مکانی ایران قابل استفاده است و قراردادهای پول ملی و حضور در بریکس فشار را کاهش میدهد. هدفمند کردن یارانهها و اختصاص آن به پروژههای عمرانی میتواند زیرساختها را بهبود بخشد.
دکتر وحید رنجبر حیدری، کارشناس روابط بینالملل:
🔹ایران همین حالا هم از رقابت کریدورها حذف شده است. کریدورها برای بقا مسیر دیگری پیدا میکنند و منتظر ایران نمیمانند. با وجود موقعیت ژئوپلیتیک خوب، بسیاری از کریدورها ایران را دور زدهاند.
🔹مشکل اصلی کمبود زیرساخت است. اقتصاد رانتی نفتی انگیزهای برای توسعه زیرساختهای کریدوری باقی نمیگذارد. در شرایط تحریم، میتوان با فعال کردن اقتصاد تجاری و ایجاد جاذبه، طرف مقابل را وادار به همکاری کرد.
🔹نمونه آن استثنای بندر چابهار در تحریمهای آمریکاست. اگر زیرساخت ترانزیتی چابهار-سرخس کامل بود، ترانزیت میتوانست محملی برای شکستن تحریمها باشد. دولت به دلیل انقباض بودجه، توان مالی برای ترانزیت ندارد و باید با مشوقهایی مانند الگوی B.O.T، بخش خصوصی را وارد کند.
🔹یکی از مشکلات، ذهنیت انتظار برای آمدن کریدورها به سوی ایران است. اگر کریدوری با هزینه کلان از مسیر دیگری (مثل عراق) عبور کند، تغییر آن در آینده نزدیک به محال است.
🔹راه حضور فعال در نقشه کریدورها: ۱) تکمیل زیرساختهای داخلی، ۲) اصلاح قوانین دستوپاگیر، ۳) تقویت دیپلماسی اقتصادی، و ۴) کاهش تنش های بین المللی
🔗متن کامل
✅ کانال ر (https://search.eitaa.com/?url=https://%20ر)سمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir