ماموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی هویت‌محور که از مهرماه ۱۴۰۳ به دانشگاه حکیم سبزواری واگذار شده است، تأثیر چشمگیری در ترویج مفهوم تاب‌آوری فرهنگی جوامع محلی داشته است.

این ماموریت، با تأکید بر مولفه‌های کلیدی هویتی مانند تاریخ اجتماعی شیعه، ورزش پهلوانی، آداب و آیین کویر و میراث فرهنگی، تلاش می‌کند تا هویت فرهنگی را به عنوان منبعی برای تقویت تاب‌آوری فردی و اجتماعی معرفی کند و افزایش همبستگی اجتماعی و آموزش مهارت‌های سازگاری را هدف قرار دهد.

تاب‌آوری فرهنگی، به توانایی جوامع محلی در حفظ و تقویت هویت و ارزش‌های فرهنگی‌شان در برابر چالش‌ها و بحران‌های مختلف اشاره دارد. مأموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی هویت‌محور دانشگاه حکیم سبزواری در این راستا، با استفاده از ظرفیت فرهنگی و تاریخی منطقه سبزوار که به عنوان پایتخت نثر فارسی شناخته می‌شود، فضایی فراهم آورده تا این مفهوم را جا بیندازد و به عنوان یک الگوی ملی از آن بهره‌برداری شود.

عفت حیدری فرهنگ یار تاب آوری ایران در ادامه آورده است تأکید بر هویت قومی، دینی و فرهنگی موجب شده که این مأموریت پیامدهای مثبتی برای تاب‌آوری اجتماعی، انسجام میان اقوام و همبستگی فرهنگی محلی داشته باشد که در نهایت به افزایش مقاومت جامعه در مقابل بحران‌ها منجر شده است.

اقدامات متنوعی برای تحقق اهداف این ماموریت انجام شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به برگزاری هفته ملی تاب‌آوری ایران اشاره کرد. این برنامه شامل کارگاه‌های آموزشی، سمینارهای تخصصی، فعالیت‌های گروهی مانند مدیتیشن و کمپین‌های رسانه‌ای است که موجب افزایش آگاهی عمومی، آموزش مهارت‌های تاب‌آوری فردی و جمعی و تبادل تجربیات فرهنگی شده است.

همچنین راه‌اندازی صفحه تخصصی «رسانه تاب‌آوری» در دانشگاه حکیم سبزواری، پایگاهی علمی و پژوهشی برای انتشار محتواهای آموزشی و پژوهشی درباره تاب‌آوری فرهنگی فراهم کرده که این امر نقش مهمی در ترویج دانش و به‌کارگیری آن در زندگی روزمره جوامع محلی ایفا می‌کند.

یکی دیگر از اقدامات کلیدی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی تاب‌آوری برای مدیران و فعالان فرهنگی است که به تفصیل درباره مفاهیمی مانند تاب‌آوری اجتماعی، توسعه انسانی و تأثیر هویت فرهنگی بر مقاوم‌سازی جامعه بحث می‌کند. این آموزش‌ها موجب توانمندسازی نیروهای فرهنگی در استان‌های مختلف شده و به گسترش مهارت‌های سازگاری با بحران‌ها و افزایش ظرفیت تاب‌آوری فرهنگی کمک کرده است.

همچنین، ارتباط و هماهنگی دانشگاه با نهادهای دولتی و فرهنگی مختلف برای ایجاد سیاست‌های یکپارچه در حوزه تاب‌آوری، از جمله اقداماتی است که وضعیت نهادی این ماموریت را تقویت می‌کند.

تمرکز مأموریت بر مولفه‌های تخصصی هویت فرهنگی مانند تاریخ اجتماعی شیعه، ورزش پهلوانی، آداب و رسوم کویر و میراث فرهنگی سبب شده است که علاوه بر حفظ این ارزش‌ها، آنها به ابزاری برای مقاوم‌سازی فرهنگی تبدیل شوند.

این امر باعث شده تا جوامع محلی نه فقط به عنوان محافظ سنت‌ها بلکه به عنوان بازیگران فعال در مواجهه با تهدیدات و تغییرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شناخته شوند. به این ترتیب تاب‌آوری فرهنگی نه تنها به معنای حفظ گذشته است، بلکه هدف آن ایجاد انسجام اجتماعی و تقویت همبستگی میان اقوام مختلف در بستر تفاوت‌ها و تنوع فرهنگی نیز می‌باشد.

مأموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی همچنین به بخش مهمی از فعالیت‌های فرهنگی روزمره جوامع محلی مانند کتابخوانی محله‌محور توجه ویژه‌ای دارد. این برنامه‌ها با تقویت مشارکت جمعی، افزایش سلامت روان و اجتماعی و ترغیب به حفظ هویت فرهنگی نقش برجسته‌ای در تاب‌آوری فرهنگی ایفا می‌کنند.

به‌علاوه، پژوهش‌های نوین در حوزه تاب‌آوری اجتماعی، خانوادگی و سازمانی به عنوان بخشی از رسالت دانشگاه حکیم سبزواری، هم به غنای علمی پروژه کمک کرده و هم راهکارهایی مبتنی بر اصول علمی برای تقویت تاب‌آوری فرهنگی توسعه داده‌اند.

مأموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی هویت‌محور دانشگاه حکیم سبزواری نمونه‌ای موفق از به‌کارگیری هویت فرهنگی به عنوان رکن اساسی در مقابله با بحران‌ها و تهدیدات اجتماعی و فرهنگی است. این مأموریت با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی محلی، افزایش آموزش و آگاهی، انجام پژوهش‌های تخصصی و برگزاری برنامه‌های فرهنگی متنوع توانسته است پیوندی مستحکم میان هویت فرهنگی و تاب‌آوری جامعه ایجاد کند که الگویی قابل توجه برای سایر مناطق ایران به شمار می‌رود.

 

ماموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی هویت‌محور
ماموریت ملی تاب‌آوری فرهنگی هویت‌محور