بازدید علمی دانشجویان رشته مهندسی شیمی به همراه دکتر کاظمی بیدختی ریاست محترم دانشکده نفت
هدف بازدید: آشنایی با فرایندهای صنعتی، تجهیزات فرایندی، و سیستم‌های کنترلی در صنعت پتروشیمی
⸻
1. معرفی کلی شرکت پتروشیمی خراسان
شرکت پتروشیمی خراسان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آمونیاک، اوره و ملامین در شمال‌شرق کشور است. این مجتمع در کیلومتر ۱۷ جاده بجنورد–شیروان واقع شده و نقش مهمی در زنجیره تأمین صنایع شیمیایی و کشاورزی کشور دارد.
⸻
2. بازدید از کارگاه ساخت ابزار دقیق و تجهیزات
در این بخش، دانشجویان با فرآیند ساخت، تعمیر و کالیبراسیون ابزار دقیق صنعتی آشنا شدند. کارگاه شامل تجهیزات تست و نگهداری ترانسمیترها، فلومترها، سنسورهای دما و فشار و سامانه‌های حفاظت الکتریکی بود. مهندسین بخش توضیحاتی در مورد نحوه بررسی و رفع خطای تجهیزات حساس به شرایط عملیاتی ارائه دادند.
⸻
3. بازدید از واحد تولید اوره
واحد اوره که با استفاده از آمونیاک و دی‌اکسیدکربن کار می‌کند، یکی از اصلی‌ترین بخش‌های تولیدی مجتمع است. در این بازدید، فرایند تبدیل آمونیاک به اوره با روش فشار بالا، مراحل خنک‌سازی، تغلیظ و دانه‌بندی نهایی شرح داده شد. همچنین، نقش راکتورهای سنتز و برج‌های جداسازی مورد توجه قرار گرفت.
⸻
4. بازدید از انبار دپوی اوره
در این قسمت، دانشجویان از محل ذخیره‌سازی اوره گرانوله شده بازدید کردند. موضوعاتی از جمله شرایط نگهداری، جلوگیری از جذب رطوبت و حفظ کیفیت محصول نهایی مورد بررسی قرار گرفت. ظرفیت انبارش، سامانه تهویه و بارگیری نیز معرفی شد.
⸻
5. بازدید از واحد آمونیاک
واحد تولید آمونیاک به عنوان قلب مجتمع، نقش اساسی در تأمین ماده اولیه سایر واحدها دارد. مهندسان مجتمع درباره واکنش‌های ریفورمینگ بخار متان، حذف CO₂ و مراحل سنتز آمونیاک در راکتورهای فشار بالا توضیحاتی دقیق ارائه کردند. همچنین، اقدامات ایمنی در این واحد پرریسک نیز مورد تأکید قرار گرفت.
⸻
6. بازدید از آزمایشگاه کنترل کیفی
در آزمایشگاه مجتمع، دانشجویان با تجهیزات آنالیز محصولات از جمله کروماتوگرافی گازی، طیف‌سنجی و تیتراسیون اتوماتیک آشنا شدند. فرآیند کنترل کیفیت محصولات تولیدی شامل اوره، آمونیاک و ملامین به تفصیل شرح داده شد. این بخش نقش مهمی در تضمین تطابق محصولات با استانداردهای بین‌المللی دارد.
⸻
7. بازدید از اتاق فرمان (Control Room)
در پایان بازدید، دانشجویان از اتاق فرمان مرکزی که با سیستم‌های DCS و اسکادا (SCADA) مجهز شده است، دیدن کردند. نحوه مانیتورینگ لحظه‌ای پارامترهای عملیاتی، کنترل ایمنی فرایند، ثبت داده‌ها و پاسخ به آلارم‌های اضطراری به صورت عملی نشان داده شد. اهمیت اتوماسیون در پایداری عملکرد مجتمع در این بخش برجسته شد.
⸻
✍️ نتیجه‌گیری
این بازدید فرصتی ارزشمند برای آشنایی نزدیک با فرآیندهای صنعتی واقعی و انطباق آن با آموخته‌های تئوریک دانشگاهی فراهم آورد. دانشجویان توانستند ارتباط میان طراحی فرآیند، کنترل کیفیت، ایمنی صنعتی و مدیریت عملیاتی را در قالبی ملموس تجربه کنند. از همکاری مدیریت محترم مجتمع پتروشیمی خراسان و مسئولان فنی آن‌ها که با حوصله به سوالات علمی پاسخ دادند، صمیمانه سپاسگزاری می‌شود.
