برابر ماده اول لايحه اصلاح قسمتي از قانون تجارت مصوب 24 اسفندماه 1347 كه مي گويد: «شركت سهامي شركتي است كه سرمايه آن به سهام تقسیمشده و مسئوليت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمي آنها است».
ماده 4 لايحه اصلاح قانون تجارت میگوید: شركت سهامي به دو نوع شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تقسيم میشود.
شرکت سهامی عام
شرکتهای سهامي عام، شرکتی است كه موسسين آنها قسمتي از سرمايه شركت را از طريق فروش سهام به مردم تامين میکنند. در شرکت سهامیعام، تعداد سهامداران نباید از سه نفر کمتر باشد و مسئولیت سهامداران، محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست. در این شرکت، عبارت «شرکت سهامی عام» باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن، بدون فاصله با نام شرکت در کلیهی اوراق و اطلاعیهها و آگهیهای شرکت به طور روشن و خوانا قید شود.
الف ) مدارک لازم جهت کسب اجازهی پذیرهنویسی شرکت سهامیعام در حال تأسیس، از مرجع ثبت شرکتها:
- دو نسخه طرح اظهارنامهی شرکت سهامیعام
- دونسخه طرح اساسنامهی شرکت سهامیعام
- دو نسخه طرح اعلامیهی پذیرهنویسی
- گواهی بانکی مبنی بر واریز حداقل 35% سرمایه، تعهد توسط مؤسسین
- فتوکپی شناسنامهی مؤسسین
ب ) مدارک لازم جهت تأسیس:
- دو نسخه اظهارنامه
- دو نسخه اساسنامه
- دو نسخه صورت جلسهی مجمع عمومی مؤسسین
- دو نسخه صورت جلسهی هیأت مدیره (تعداد مدیران، حداقل پنج نفر می باشد.)
- آگهی دعوت مجمع مؤسسین در روزنامهی تعیین شده
- فتوکپی شناسنامهی مدیران (در مورد اشخاص حقوقی، ارائهی برگ نمایندگی، الزامی است.)
- گواهی بانک مبنی بر واریز 35% سرمایهی شرکت
- ارائهی مجوز یا موافقت اصولی یا مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز
وجه تمايز شركت سهامي عام و خاص:
وجه تمايز اين دو شركت به اين شرح ميباشد:
- شركت سهامي عام براي تامين سرمايه اقدام به پذیرهنویسی عمومي مینماید ولي شركت سهامي خاص حق مراجعه به عامه را ندارد.
- امكان صدور اوراق قرضه براي شركت سهامي عام وجود دارد ولي شركت سهامي خاص چنين حقي ندارد.
- نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامي عام مشروط به موافقت سهامداران نيست، ولي در شركت سهامي خاص چنين نقل و انتقالي منوط به توافق مديران يا مجامع عمومي شركت مي تواند باشد.
- سهام شركت سهامي عام قابل عرضه در بازار بورس میباشد ولي شركت سهامي خاص چنين اجازهای ندارد.
- حداقل سرمايه براي تاسيس شركت سهامي عام 5000000 ريال میباشد درحالیکه حداقل سرمايه براي تاسيس شركت سهامي خاص 1000000 ريال میباشد.
مديران و سهامداران شركت سهامي عام حداقل 5 نفر و شركت سهامي خاص حداقل 3 نفر میباشد.