اهمیت مراودات و مبادلات آکادمیک و علمی در دوران جهانی شدن و ارتباطات نزدیک میان کشورها و جوامع بر کسی پوشیده نیست. از آنجا که نمی توان علم را در خلا به دست آورد، همفکری و تضارب عقاید و دیدگاه های مختلف نقش بزرگی در بهبود و ارتقای علمی نسل ها دارد. به همین علت نمی توان نسبت به موضوع اعزام دانشجو و استاد به دیگر کشورها و پذیرش نگاه های تازه ی دیگران- چه دانشجو و چه استاد- به مسایل بی تفاوت بود. باید اعتراف کرد به دلایل سخت افزاری و نرم افزاری، پژوهشگران، دانشمندان و دانشجویان کشورمان دسترسی کاملی به همه ی منابع علمی و تجهیزاتی در جهان ندارند و برآورده کردن بسیاری از خواسته های علمی آن ها در کشور امکان پذیر نیست. در این میان استفاده اساتید و پژوهشگران از فرصت های مطالعاتی باعث غنای علمی در داخل کشور و البته توجه کشور های خارجی به دستاوردهای علمی ما خواهد شد، دانشگاه حکیم سبزواری در سال های اخیر در راستای رونق دیپلماسی علمی اقدام به احیای فرصت های مطالعاتی و گرنت های پژوهشی کرده است، به طوری که در دو سال اخیر تعداد قابل توجهی از اساتید دانشگاه از این فرصت های پزوهشی بهره برده اند. در همین راستا و بنا به رسالت روابط عمومی مبنی بر اطلاع رسانی پای صحبت تعدادی از این اساتید نشسته ایم که در قسمت اول این گزارش می توانید صحبت های دکتر غلامعلی فرزی عضو هیات علمی گروه مهندسی مواد و پلیمر دانشگاه و دکتر علی اصغر علوی عضو هیات علمی گروه فیزیک در رابطه با تجربیات خود در فرصت های مطالعاتی خود که در تابستان گذرانده اند را مشاهده کنید.
*دکتر فرزی: اعتقاد دارم اساتید و پژوهشگران دانشگاهی با انجام پژوهش های بنیادی ارزشمند باید در جهت مرجعیت علمی کشورمان در سطح جهانی حرکت کنند
*با سلام و تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید،لطفا معرفی کوتاهی از خود و سوابق تحصیلی خود داشته باشید. با سلام ، غلامعلی فرزی هستم دانشیار دانشکده مهندسی دانشگاه حکیم سبزواری *با توجه به گذراندن فرصت تحقیقاتی در تابستان، لطفا درباره این فرصت، کشور و دانشگاه، مباحث مطرح شده، اساتید همکار و نتایج بدست آمده توضیح دهید؟
در تابستان امسال فرصت مطالعاتی کوتاه مدت خود را در کشور فرانسه دانشگاه لیون ۱ گذراندم .موضوع کاری بنده در این فرصت مطالعاتی در خصوص” نانو کامپوزیت های پلیمری بر پایه نانو لوله های کرینی با استفاده از پلیمرهای مایع یونی” بود که موضوع جدیدی در نانوکامپوزیتها ی پلیمری است، البته مایعات یونی از سالیان پیش شناخته شده بودند که خواص منحصر به فردی دارند از جمله اینکه رسانا هستند و قابلیت تبادل یونی با مواد دیگر را دارند اما بحث پلیمریزاسیون این مایعات از مواردی است که در سالهای اخیر انجام شده است و پلیمرهای مایع یونی در واقع ترکیبات جدیدی هستند و از طرف دیگر با توجه به اینکه نانو لوله های کربنی خواص منحصر به فردی از نظر خواص فیزیکی، مکانیکی و الکتریکی ایجاد می کند به طبع ترکیب این دو گروه مواد با یکدیگر یعنی پلیمرهای مایع یونی و نانو لوله های کربنی خواص فوق العاده ای می تواند ایجاد کند. باید بگوییم کاربرد این مواد در حال حاضر بیشتر در نانو دیوایس ها ( ریز افزاره) مانند دیود ها وسلول های خورشیدی و نیز افزاره های صنایع الکترونیک می باشد.
البته در کنار این کارهای پژوهشی با توجه به تفاهم نامه ای که در ماه مارس ۲۰۱۶ سال جاری بین دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه لیون فرانسه منعقد شده بود در این سفر تلاش کردیم به این تفاهم نامه علمی شکل عملیاتی ببخشیم و جلسات و رایزنی هایی را با مسئولین این دانشگاه در خصوص افزایش تبادلات علمی و پژوهشی بین دو دانشگاه صورت گرفت.
* لزوم استفاده اساتید دانشگاه از فرصت های تحقیقاتی خارج از کشور را چگونه تبیین می کنید؟
اهمیت فرصت های تحقیقاتی رادر سه جنبه می توان تبیین کرد اول اینکه اساتید در این سفر ها با محققان و دانشمندان سایر کشورها و در سطح بین المللی و در حوزه در پژوهشی مرتبط با تخصص خود آشنا می شوند که بعضا عمری را در آن زمینه تحقیقاتی و در بالاترین سطح جهانی در حال تحقیق وپژوهش بوده اند و می توانند از تجربیات ارزشمند آنان بهره مند شوند. جنبه دوم اینکه به آزمایشگاه ها و کارگاه هایی دسترسی دارید که دارای بهترین ومجهزترین تجهیزات پژوهشی هستند و اساتید می توانند اهداف پژوهشی خود را دنبال کنند، جنبه سوم اینکه در اثر این تبادلات علمی یک استاد شما سمت و سوی جهت گیری دانشمندان جهان و موسسات پژوهشی بین المللی در موضوعات تخصصی خود را ببینید که این خود بسیار با اهمیت است و می توانید در تعریف پروژه های تحقیقاتی خود از این مهم سود ببرید.
* وضعیت پژوهشی دانشگاه در چند سال اخیر با توجه به راه اندازی گرنت و فرصت های تحقیقاتی را چگونه ارزیابی می کنید؟
حقیقت این است که در سالهای اخیر دانشگاه از منظر پژوهشی رشد بسیار خوبی را به وِیژه در تعداد مقالات منتشر شده در نشریات خوب دنیا داشته است، به لطف الهی بنده موفق شدم بیش از پانزده مقاله با کیفیت خوب به چاپ برسانم. از طرفی تعداد پروژه های بین المللی اساتید و پژوهشگران دانشگاه فزونی داشته است، البته این رشد از طرفی مرهون حمایت های خوب مسئولین دانشگاه به خصوص حوزه معاونت پژوهش دانشگاه است که در سال های اخیر با نگاه مثبت که به بحث پژوهش داشته است زمینه ارتقای دانشگاه در این بخش را فراهم کرده است کرده است از طرفی اساتیدی که در چند سال گذشته در دانشگاه مستقر شده اند اغلب افرادی هستند که ارتباطات بین المللی خوبی برخوردارند و بعضا فارغ التحصیل دانشگاه های با رتبه جهانی بسیار خوب و یا دانشگاههای درجه یک کشور و هستند که این موضوع نیز در ارتقای سطح پژوهشی دانشگاه بسیار تاثیر داشته است.
حرف پایانی:
ااعتقاد دارم اساتید و پژوهشگران دانشگاهی با انجام پژوهش های بنیادی ارزشمند باید در جهت مرجعیت علمی کشورمان در سطح جهانی حرکت کنند. و این مهم صورت نمی پذیرد مگر با تولید مقالات با کیفیت و انتشار این مقالات در ژورنال های معتبر که امکان ارجاع به مقالات ما را افزایش می دهد و این ارجاعات و استنادات علمی در راستای محقق شدن مرجعیت علمی کشور و مطرح شدن نام میهن عزیز مان ایران در مجامع علمی جهان خواهد شد. البته بنده باور دارم که نباید کار بر روی مقالات پژوهشی و انتشار این مقالات در ژورنال های معتبر را به عنوان هدف در نظر بگیریم بلکه باید از این مقالات و پژوهش های خود نردبانی بسازیم برای رفتن به سمت اهداف والاتر همچون ایجاد اشتغال و ایجاد صنعت برپایه علم و این همان نکته ای که مقام معظم رهبری در سخنانشان با دانشگاهیان همواره مد نظر داشته اند یعنی تولید ثروت از علم تاکید دارند.
*دکتر علوی: کار و بحث با دانشمندانی که در سطح بین المللی شناخته شده و مطرح هستند آموزنده و تعالی بخش است
*با سلام،لطفا معرفی کوتاهی از خود و سوابق تحصیلی خود داشته باشید.
سید علی اصغر علوی هستم دانشیار بخش فیزیک دانشگاه حکیم سبزواری، دوره کارشناسی خود را در دانشگاه تهران دوره ی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد و دوره ی دکتری دانشگاه فردوسی با همکاری مرکز تحقیقات فیزیک نظری (IPM)و دانشگاه هلسینکی فنلاند گذراندم .
*با توجه به گذراندن فرصت تحقیقاتی در تابستان، لطفا درباره این فرصت، کشور و دانشگاه، مباحث مطرح شده، اساتید همکار و نتایج بدست آمده توضیح دهید؟
من فرصت مطالعاتی تابستان را به مدت یک ماه در موسسه ی ملی فیزیک هسته ای و ذرات بنیادی ایتالیا (INFN) شعبه ی شهر تورین (تورینو) گذراندم و همزمان در بیست و پنجمین سمپوزیوم بین المللی اشعه ی کیهانی اروپا که در همین شهر برگزار می شد نیز مقاله ای ارایه نمودم. موضوع مورد بحث و بررسی بنده “نوسان نوترینو” بود. نوترینو یکی از ذرات بنیادی در طبیعت است که به راحتی می تواند از توده ی عظیم ماده مانند کره ی زمین عبور نماید و به اصطلاح این جرمهای بزرگ برایش شفاف هستند. نوترینوها یکی از جالبترین و پرکارترین حوزه های پژوهش فیزیک هستند. همکار من در این مدت پروفسور کارلو جونتی (Carlo Giunti) بودند.
*این چندمین فرصت تحقیقاتی شما بود؟
این دومین سفر مطالعاتی کوتاه مدت تابستانی بنده است.
*لزوم استفاده اساتید از این فرصت ها را تبین کنید؟
کار و بحث با دانشمندانی که در سطح بین المللی شناخته شده و مطرح هستند آموزنده و تعالی بخش است. مشاهده و کار در محیط های علمی جدی نیز تمرین خوبی برای رشد بهتر است. بنابراین استفاده از این فرصتها را به همکاران توصیه می کنم.
*وضعیت پژوهشی دانشگاه در چند سال اخیر با توجه به راه اندازی گرنت و فرصت های تحقیقاتی را چگونه ارزیابی می کنید؟
وضعیت پژوهشی دانشگاه را هم در سالهای اخیر مثبت و رو به رشد ارزیابی می نمایم از طرفی راه اندازی گرنت و تخصیص سی درصد آن به فرصت تحقیقاتی تابستانی را امری خجسته می دانم و به همین دلیل از شورای پژوهشی دانشگاه بخصوص معاون محترم پژوهشی سپاسگزاری می نمایم. از طرفی معتقدم محدود نمودن پرداخت این مبلغ به بلیط رفت و برگشت برخلاف هدف اولیه ی این طرح یعنی تشویق پژوهشگران به سفر مطالعاتی می باشد و خوب است برداشته شود. همه به خوبی می دانیم یک سفر یک ماهه و یک نفره به اروپا هزینه ی بالایی دارد و در مورد کانادا و استرالیا باز هم بیشتر و از طرفی رها گذاشتن خانواده حداقل به مدت یک ماه مشکلات خاص خود را دارد و بنابراین عملا مجبورند خانواده را با خود ببرند و این هزینه ی بالایی می طلبد که ممکن است باعث عدم استقبال از این طرح خوب گردد. بنابراین توصیه بنده این است این مبلغ سی درصد به هر پژوهشگری که ازاین طرح استفاده می کند داده شود (البته می شود سقفی برای آن تعیین نمود) و مطمئن باشیم که ایشان خیلی بیشتر از مبلغ را باید از خود هزینه کند.
عکس: دکتر علوی به همراه برنده ی جایزه ی نوبل فیزیک ۲۰۱۵